- Details
- Written by Thitinun
- Hits: 17907
Glucocorticoid (Steroid) เป็นยาต้านการอักเสบที่ใช้ในการรักษาโรคได้หลายๆ เช่น โรคหอบหือ ถุงลมโป่งพอง nephrotic syndrome, systemic lupus erythematosis หรือโรคผิวหนังบางชนิด อย่างไรก็ดี หากใช้ยากลุ่มสเตียรอยด์ในขนาดสูงและ/หรือ ใช้เป็นระยะเวลานาน อาจก่อให้เกิดผลกระทบ เช่น ภาวะดื้ออินซูลิน น้ำตาลในเลือดสูง (โดยส่วนใหญ่น้ำตาลในเลือดมักสูงหลังอาหาร) เบาหวาน (Glucocorticoid-induced diabetes mellitus: GIDM) กระตุ้นการทำงานของระบบการแข็งตัวของเลือด ก่อให้เกิดสารก่อการอักเสบต่างๆ endothelial dysfunction ส่งผลให้เกิดโรคแทรกซ้อนทางหลอดเลือดหัวใจได้
การเกิดน้ำตาลในเลือดสูงจากสเตียรอยด์ เกิดได้จากหลายกลไก ได้แก่ incresed insulin resistance, increase glucose intolerance, reduced b-cell mass, b-cell dysfunction และ impaired suppression of hepatic glucose production เป็นต้น ภาวะนี้พบได้ทั้งในผู้ที่ไม่เคยเป็นเบาหวาน และผู้ที่เป็นเบาหวานอยู่ก่อนแล้ว ถึงแม้ว่า ผลของสเตียรอยด์ต่อระดับน้ำตาลในเลือด มักส่งผลชั่วคราว และสามารถกลับมาเป็นปกติได้ อย่างไรก็ตาม การวัดระดับน้ำตาลในเลือดเป็นระยะเป็นสิ่งที่สำคัญในการป้องกันผลเสียจากภาวะน้ำตาลในเลือดสูง โดยเฉพาะอย่างยิ่งรายที่มีปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดน้ำตาลในเลือดสูง ได้แก่ ใช้ยาสเตียรอยด์ในขนาดสูง ผู้สูงอายุ น้ำหนักเกิน มีภาวะเสี่ยงเบาหวาน เคยเป็นเบาหวานระหว่างตั้งครรภ์ หรือ ระดับน้ำตาลสะสม > 6% เป็นต้น
การวินิจฉัย GIDM ใช้เกณฑ์การวินิจฉัยเช่นเดียวกับการวินิจฉัยเบาหวานโดยทั่วไป อย่างไรก็ดี การเจาะน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร 8ชั่วโมง (FPG) อาจทำให้ผู้ป่วยเบารายไม่ได้รับการวินิจฉัย เนื่องจาก GIDM มักพบน้ำตาลในเลือดสูงหลังอาหาร ดังนั้น การวัดระดับน้ำตาลหลังอาหารเที่ยงอาจแม่นยำกว่า FPG
การรักษา GIDM โดยทั่วไป ไม่แตกต่างจากการรักษาโรคเบาหวาน ทั้งนี้ การเลือกใช้ยาลดระดับน้ำตาลทั้งชนิดรับประทานหรือฉีด ขึ้นอยู่กับภาวะเบาหวานก่อนการรักษาด้วยสเตียรอยด์ ชนิด ขนาดและระยะเวลาของยาสเตียรอยด์ที่ใช้ โดยควรควบคุมระดับน้ำตาลก่อนอาหาร < 130 mg/dL, หลังอาหาร < 180 mg/dL และน้ำตาลสะสม A1c < 7% เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากน้ำตาลในเลือดสูงและ ลดอัตราการเสียชีวิตจากภาวะแทรกซ้อนทางด้านหัวใจและหลอดเลือด
บทความจาก พญ. ฐิตินันท์ อนุสรณ์วงศ์ชัย สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย
อ่่านต่อ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4515447/
รูปจาก https://www.diapedia.org/other-types-of-diabetes-mellitus/41040851146/steroid-diabetes
